αμφ(ι)-

Γλωσσ.

α' συνθετικό λέξεων τής αρχαίας, μεσαιωνικής και νέας Ελληνικής καθώς και επιστημονικών όρων, με μεγάλη παραγωγικότητα. Προέρχεται από την αρχαία λέξη ἀμφί, που λειτουργεί ως πρόθεση και επίρρημα. Κατά τη σύνθεση, το τελικό φωνήεν -ι άλλοτε διατηρείται και άλλοτε εκθλίβεται. Σε άλλες περιπτώσεις, σε τύπους όπου το β' συνθετικό περιέχει δασύ φθόγγο, το δασύ -φ τού αμφ(ι) ανομοιούται στο αντίστοιχο ψιλό (πρβλ. ἀμπέχω, ἀμπίσχω).Σύνθετα με το αμφ(ι)- ἄμφια, ἀμφιβάλλω, ἀμφίβιος, ἀμφίβραχυς, ἀμφιδέξιος, ἀμφίδρομος, ἀμφιετηρίς, ἀμφιθαλής, ἀμφιθέατρο, ἀμφίκαρπος, ἀμφικλινής, ἀμφίκοιλος, ἀμφίκυρτος, ἀμφιπρόστυλος, ἀμφίπρυμνος, ἀμφίπρωρος, ἀμφίρροπος, ἀμφίστομος, ἀμφίστροφος, ἀμφιφανής, ἀμφορέας

αρχ.

ἀμφαγαπάζω, ἀμφαγαπῶ, ἀμφαγείρομαι, ἀμφαίσσομαι, ἀμφάκανθος, ἀμφαλείφω, ἀμφαλλάξ, ἀμφαλλάσσω, ἀμφαξονῶ, ἀμφαραβῶ, ἀμφαραβίζω, ἄμφαυξις, ἀμφαυτέω, ἀμφελελίζω, ἀμφιελίσσω και ἀμφελίσσω, ἀμφιέπω και ἀμφέπω, ἀμφέρχομαι, ἀμφέρω, ἀμφηγερέθομαι, ἀμφήκης, ἀμφημερινός και ἀμφήμερος, ἀμφήρης, ἀμφήριστος, ἀμφιάζω, Ἀμφίαλος, ἀμφίαλος, ἀμφιάνακτες, ἀμφιβαίνω και ἀμφιβάσκω, ἀμφίβληστρον, ἀμφιβόσκομαι, ἀμφίβοτος, ἀμφίβουλος, ἀμφιβράγχια, ἀμφίβροτος, ἀμφιβώμιος, Ἀμφιγένεια, ἀμφίγυος, ἀμφιδαίω, ἀμφιδάκρυτος, ἀμφίδασυς, ἀμφιδέω, ἀμφιδηριῶμαι, ἀμφιδινέομαι, ἀμφιδινεύω, ἀμφιδιόρθωσις, ἀμφίδοξος, ἀμφίδοχμος, ἀμφιδρόμια, ἀμφιδρυφής, ἀμφίδρυφος, ἀμφίδυμος, ἀμφιδύω, Ἀμφιδώρα, Ἀμφίδωρος, ἀμφιέννυμι και ἀμφιεννύω, ἀμφίεργος, ἀμφιετής, ἀμφιέτηρος, ἀμφιζάνω, ἀμφιζευκτός, ἀμφίζωστος, ἀμφιθάλαμος, ἀμφιθάλασσος, ἀμφιθάλπω, ἀμφιθέατρος, ἀμφίθετος, ἀμφιθηγής, ἀμφίθηκτος, ἀμφιθλῶμαι, ἀμφιθνῄσκω, ἀμφιθόωχος, ἀμφιθρεπτός, ἀμφιθρῴσκω, ἀμφιίζομαι, ἀμφικαθέζομαι, ἀμφικαλύπτω, ἀμφικάρηνος, ἀμφίκαυστος, ἀμφικεάζω, ἀμφίκειμαι, ἀμφικίων, ἀμφικλύζω, ἀμφίκολλος, ἀμφίκομος, ἀμφίκρανος, ἀμφικρέμαμαι, ἀμφικρεμής, ἀμφίκρημνος, ἀμφικρύπτω, ἀμφικτίονες (και -κτύονες), ἀμφικυλίνδω, ἀμφικύμων, ἀμφικύπελλος, Ἀμφίλαος, ἀμφίλαλος, ἀμφιλαμβάνω, ἀμφιλαφής, ἀμφιλαχαίνω, ἀμφιλέγω, ἀμφίλινος, ἀμφίλοφος, ἀμφιλύκη, ἀμφίμακρος, ἀμφιμάομαι, ἀμφίμαλλος, ἀμφιμάρπτω, ἀμφιμάσχαλος, ἀμφιμάχομαι, ἀμφιμέλας, Ἀμφιμήδης, ἀμφιμήκης, ἀμφιμήτορες, ἀμφιμήτριος, ἀμφιμυκῶμαι, ἀμφινάω, ἀμφινεικής, ἀμφινέμομαι, ἀμφίνοος, ἀμφινωμῶ, ἀμφιξέω, ἀμφιορκία, ἀμφιπαλύνω, ἀμφιπάτορες, ἀμφίπεδος, ἀμφιπέλομαι, ἀμφιπένομαι, ἀμφιπερικτίονες, ἀμφιπέριξ, ἀμφιπεριπλάσσω, ἀμφιπεριστείνομαι, ἀμφιπεριστρέφομαι, ἀμφιπεριστρωφῶ, ἀμφιπεριφθινύθω, ἀμφιπιάζω (και -πιέζω), ἀμφιπίπτω, ἀμφιπλάσσω, ἀμφιπλέκω, ἀμφίπλευρος, ἀμφίπληκτος, ἀμφιπλήξ, ἀμφιπλίσσω, ἀμφιπλύνω, ἀμφίπολις, ἀμφίπολος, ἀμφιπονοῦμαι, ἀμφιπορφύρεος, ἀμφιποτάομαι, ἄμφιπποι, ἀμφιπρόσωπος, ἀμφιπτυχή, ἀμφίπυλος, ἀμφίπυρος, ἀμφίρρυτος, ἀμφιρρώξ, ἀμφίρυτος, ἀμφίς, ἀμφίσκιος, ἀμφιστέλλομαι, ἀμφίστερνος, ἀμφιστεφανοῦμαι, ἀμφιστεφής, ἀμφίστημι, ἀμφιστρατῶμαι, ἀμφιστρεφής, ἀμφιστρόγγυλος, ἀμφίσφαιρα, ἀμφίσφαιρος, ἀμφισφάλλω, ἀμφίταπος, ἀμφιταράσσομαι, ἀμφιτειχής, ἀμφιτέμνω, ἀμφίτερμος, ἀμφιτίθημι, ἀμφιτιττυβίζω, ἀμφίτομος, ἀμφίτορνος, ἀμφιτρέμω, ἀμφιτρέχω, ἀμφιτρής, ἀμφίτριψ, ἀμφιτρομῶ, ἀμφιφαείνω, ἀμφίφαλος, ἀμφιφοβοῦμαι, Ἀμφιφοίτας, ἀμφιφορεύς, ἀμφιφράζομαι, ἀμφιφών, ἀμφιχανής, ἀμφιχάσκω, ἀμφιχέω, ἀμφιχολοῦμαι, ἀμφιχορεύω, ἀμφιχρίομαι, ἀμφίχρυσος, Ἀμφίων, ἄμφοδον, ἀμφόδων, ἀμφώδων, ἀμφώης και ἄμφωτος, ἄμφωτις, ἀμπέχω και ἀμπίσχω

αρχ.-μσν.

ἀμφαρίστερος, ἀμφαφάω, ἀμφηρεφής, Ἀμφίαστος, ἀμφιαχυῖα, ἀμφιάχω, ἀμφιγνοῶ, ἀμφιγνιωμονῶ, ἀμφίδουλος, ἀμφιδρανές, ἀμφιθέω, ἀμφίθυρος, ἀμφικέφαλος, ἀμφίκουρος, ἀμφιλογοῦμαι, ἀμφιτάπης, ἀμφιφαής, ἄμφοδος, ἀμφώβολος

μσν.

ἀμφιγενής, ἀμφίγλωσσος, ἀμφιδεής, ἀμφιδιαίνω, ἀμφικάθημαι, ἀμφικνεφής, ἀμφιλιπής, ἀμφιμερίζομαι, ἀμφιπεριτρύζω, ἀμφιρρηδής, ἀμφισπῶ, ἀμφιτράχηλος, ἀμφιφάω

μσν.- νεοελλ.

ἀμφίγειος, ἀμφίκοπος, ἀμφιρρεπής, ἀμφιταλαντεύομαι

νεοελλ.

αμφιάρθρωση, αμφιαστέρας, αμφιβιοτικός, αμφιβλαστίδιο, αμφιγάστριο, αμφίγνωμος, αμφιγνώμων, αμφιγονία, αμφιδιπλοειδές, αμφιδοχέας, αμφίεδρος, αμφιζύγιος, αμφίζυγος, αμφιθυμία, αμφίθυμος, αμφίκαμπτος, αμφικίνητος, αμφικροταφίδα, αμφίκυκλος, αμφιμασχάλια, αμφιμιξία, αμφιοξύς, αμφιρρέπω, αμφισημία, αμφίστολος, αμφιτελής, αμφιτρύωνας, αμφίφυλος. Κατά το πρότυπο αντιστοίχων λέξεων της Ελληνικής με α' συνθετ. το αμφι- πλάστηκαν πολλοί όροι της ξένης επιστημονικής ορολογίας (ελληνογενείς ή μη), οι οποίοι εισήχθησαν συχνά και στην επιστημονική ορολογία τής Νέας Ελληνικής

λ.χ. αγγλ. amphi-diploid (πρβλ. ελλ. αμφιδιπλοειδές), amphi-sexual (πρβλ. ελλ. αμφίφυλος), γαλλ. amphi-arthrose (πρβλ. ελλ. αμφιάρθρωση), γερμ. Amphi-gonie (πρβλ. ελλ. αμφιγονία) κ.ά.